Anne Çocuk

Helikopter Ebeveynlik ve Çocuk Gelişimi Üzerindeki Etkileri

Çocuklarının her eylemine müdahale eden ve sürekli bir gözetmen rolü üstlenen helikopter ebeveynlik stili, çocuklarda özgüven eksikliği, duygusal stres ve riskli davranışlar sergileme eğilimi gibi olumsuz sonuçlar doğurabiliyor. İstanbul Atlas Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. T. Gül Şendil, bu ebeveynlik tarzının çocukların gelişimi üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde değerlendirdi.

Helikopter ebeveynlik, çocuklarını yaşamlarının merkezine alarak sürekli kontrol altında tutmaya çalışan ebeveyn modellerini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu tür ebeveynler, neredeyse çocuklarına nefes alma alanı dahi bırakmayarak, ruhsal ve sosyal gelişimlerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Prof. Dr. Şendil, helikopter ebeveynliğin anlamını ve sonuçlarını şu sözlerle ifade etti:

Helikopter Ebeveyn Ne Anlama Geliyor?

Helikopter Ebeveyn Ne Anlama Geliyor?

“Helikopter ebeveynlik, çocuğunun her adımını kontrol eden, sürekli denetleyen ve ona neredeyse hiç nefes alma alanı bırakmayan anne babaları tanımlamak için kullanılıyor. Ebeveynler genellikle bunu ‘en iyisini yapmak’ adına yapıyor ama araştırmalar, bunun çocukların ruh sağlığından kariyer seçimlerine kadar pek çok alanda ciddi sorunlara yol açtığını gösteriyor.”

Aşırı Kontrol Çocuklarda Duygusal Strese Neden Oluyor

Aşırı Kontrol Çocuklarda Duygusal Strese Neden Oluyor

Bu tür ebeveynlik tarzının çocuklarda kaygı ve depresyon riskini artırabileceğine dikkat çeken Şendil, şunları ifade etti:

“Aşırı kontrol, çocuklarda özgüven eksikliği ve duygusal strese sebep oluyor. Örneğin, bir araştırmaya göre bu tarz ebeveynlik, çocuklarda ‘mükemmeliyetçi’ bir yapıya neden oluyor. Bunun sonucu olarak, çocuklar kendilerini sürekli baskı altında hissediyor ve asla yeterince iyi olmadıklarını düşünüyorlar. Bazı anne babalar, çocuklarının eğitim hayatına o kadar müdahale ediyor ki bu durum, çocuğun ders çalışma isteğini bile olumsuz etkiliyor. Çocuklar, ders çalışmayı bir ‘zevk’ değil, sadece anne babasını memnun etmek için yaptığı bir görev olarak görüyor. Bu da uzun vadede akademik başarının düşmesine yol açıyor.”

Çocuklar Sosyal Çevrelerinde Bağımsız Bir Birey Gibi Hareket Edemiyor

Çocuklar Sosyal Çevrelerinde Bağımsız Bir Birey Gibi Hareket Edemiyor

Ayrıca, çocukların kariyer seçimlerinde daha kararsız hale geldiklerini ve hata yapma korkusuyla yeni fırsatlara açık olamadıklarını belirten Şendil, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Aşırı müdahaleci ebeveynlerin çocukları, arkadaşlık ve romantik ilişkilerde kendilerini yeterince başarılı hissetmiyor. Çocuklar, kendi kararlarını almakta zorlandıkları için sosyal çevrelerinde bağımsız bir birey gibi hareket edemiyorlar. Bu da zamanla ilişki problemlerine yol açıyor.”

Kontrolün Dozundaki Artış Çocuklarda Riskli Davranışları Ortaya Koyabilir

Kontrolün Dozundaki Artış Çocuklarda Riskli Davranışları Ortaya Koyabilir

Ebeveynlerin çocuklarını her konuda korumaya çalışırken aslında onların bağımsızlık geliştirme şansını da ellerinden aldığını vurgulayan Şendil, şu bilgileri paylaştı:

“Bu durum, bazı çocuklarda riskli davranışların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Örneğin, bir araştırmada aşırı kontrol edilen gençlerin daha fazla alkol kullandığı tespit edilmiştir. Çünkü bu gençler, bağımsızlıklarını kanıtlamak için farklı yollara başvuruyorlar.”

Gerekirse Rehber Edilmeli

Gerekirse Rehber Edilmeli

Helikopter ebeveynler için en önemli tavsiyenin, çocuklarının bağımsızlıklarını teşvik etmek ve karar verme süreçlerinde onlara daha fazla alan tanımak olduğunu belirten Şendil, sözlerini şöyle tamamladı:

“Çocukların hata yapmasına izin vermek, onların gelişimi için kritik öneme sahiptir. Unutmayın, çocukların yanında olmak elbette önemli. Ama bu, onları sıkıca kontrol etmek anlamına gelmiyor. Daha çok, onları desteklemek ve gerektiğinde rehberlik etmek şeklinde olmalı. Çocukların kendi ayakları üzerinde durmalarına fırsat verildiğinde hem daha sağlıklı bireyler yetişir hem de ebeveynler gereksiz bir yıpranmadan korunmuş olur.”

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu